Europejski Dzień Walki z Czerniakiem
- maja obchodzony jest Europejski Dzień Walki z Czerniakiem.
Zachorowalność na nowotwory złośliwe skóry w Polsce wciąż dynamicznie wzrasta, a odpowiednio wczesne rozpoznanie umożliwia skuteczne leczenie i znacznie poprawia rokowanie pacjentów. Najgroźniejszym nowotworem złośliwym skóry jest czerniak, którego liczba zachorowań w Polsce w ostatnich 30-stu latach zwiększyła się 3-krotnie. Czerniak może zajmować różne lokalizacje (skóra gładka, skóra owłosiona, błony śluzowe, aparat paznokciowy), przybierać różne kolory i kształty.
Podstawowymi metodami diagnostycznymi w wykrywaniu nowotworów złośliwych skóry są dermoskopia i wideodermoskopia. To proste, nieinwazyjne metody diagnostyczne in vivo, które znalazły szerokie zastosowanie w dermatologii. Pozwalają na dokładniejszą ocenę zmian skórnych w porównaniu z gołym okiem oraz analizę szczegółowych struktur morfologicznych i naczyniowych, zwiększając tym samym czułość diagnostyczną w wykrywaniu nowotworów złośliwych skóry. Dzięki wideodermoskopii możliwe jest także monitorowanie zmian barwnikowych oraz ocena skuteczności leczenia miejscowego stanów przednowotworowych i raków skóry.
Bardziej szczegółowych informacji dostarcza badanie przy użyciu refleksyjnej mikroskopii konfokalnej (RCM). Refleksyjna mikroskopia konfokalna (RCM) jest badaniem, które pozwala z dużą swoistością i czułością, porównywalną do badania histopatologicznego określić charakter analizowanej zmiany skórnej, umożliwiając podjęcie odpowiednich decyzji diagnostycznych i terapeutycznych oraz zmniejszenie ilości niepotrzebnych biopsji, a także wycięć nieradykalnych. Badania z wykorzystaniem RCM okazały się być szczególnie przydatne w diagnostyce nowotworów skóry, w tym zwłaszcza we wczesnej diagnostyce czerniaka oraz niemelanocytowych nowotworów skóry.
Nieinwazyjne metody diagnostyczne takie jak dermoskopia, wideodermoskopia i refleksyjna mikroskopia konfokalna, dostępne w Klinice Dermatologii CMKP zwiększają wykrywalność nowotworów skóry na wczesnym etapie zaawansowania poprawiając rokowanie pacjentów. Zalecane jest wykonywanie profilaktycznej kontroli znamion raz w roku u wszystkich pacjentów lub częściej w grupach zwiększonego ryzyka nowotworów złośliwych skóry.
dr hab. n. med. Irena Walecka, prof. CMKP
Kierownik Kliniki Dermatologii
SAMOUCZEK
Czerniaki mają wiele cech charakterystycznych, które pomagają w ich rozpoznaniu. Cechy te określane są za pomocą kryteriów ABCDE:
- „A” (od asymmetry) zmiana jest asymetryczna – asymetria np. znamię „wylewające” się na jedną stronę
- „B” (borders) ma poszarpane, nierówne granice, posiadające zgrubienia
- „C” (color) – czerwony, czarny, niejednolity kolor
- „D” (diameter) ma dużą średnicę, powyżej 5 mm;
- „E” (evolution) gwałtownie się powiększa, zmienia kolor, uwypukla albo pojawiają się takie objawy jak krwawienie, świąd skóry.